در همه جای دنیا برای افزایش زیبایی شهرها و ساختمان‌های از سنگ استفاده می‌شود. انواع و جنس‌های متفاوتی از سنگ‌ها وجود دارد. بی‌شک یکی از زیباترین و خاص‌ترین سنگ‌هایی که در صنعت ساختمان استفاده می‌شود سنگ مرمر است. با توجه به جغرافیای بی‌نظیر کشورمان، سنگ مرمر با تنوع زیاد و انواع مختلف یافت می‌شوند. امروز می‌خواهیم در مورد این شاهکار طبیعت بیشتر بدانیم.
پیدایش سنگ مرمر
سنگ مرمر نوعی سنگ آهک دگرگون شده است. در واقع سنگ آهک در اعماق زمین به مدت زمان طولانی تحت فشار و حرارت زیاد قرار می‌گیرد و دگرگون می‌شود. این سنگ متبلور شده است و بلورهای آن با چشم قابل مشاهده هستند. کلمه مرمر ریشه یونانی دارد و به معنی درخشان است. این سنگ کاملاً متراکم است که این مزیت سنگ مرمر را در برابر سرما و گرما مقاوم می‌کند. ماده اصلی و تشکیل دهنده این سنگ کربنات کلسیم است.
انواع سنگ مرمر
- پرکاربردترین سنگ مرمر دنیا با کلسیم بالا است.
- سنگ مرمرهای شفاف که معمولی هستند به نام اتیکس شناخته می‌شود.
- سنگ مرمرهای هیدرو سیلیکاتی که برای ساخت و تولید لوازم و وسایل تزیینی کاربرد دارند.
ویژگی سنگ مرمر
ویژگی سنگ مرمر خاصیت صیقل پذیری بسیار زیاد آن است. بیشتر برای مکان‌هایی مثل مجتمع‌های تجاری، هتل‌ها و ساختمان‌های مجلل استفاده می‌شود. سنگ مرمر در شرایط جوی مختلف بسیار مقاوم است. اما در برابر هوازدگی و آفتاب از شفافیت آن کم می‌شود، و معمولاً در داخل ساختمان نگه‌داری و به کار گرفته می‌شود. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این سنگ ظرفیت گرمای بالای آن است. یعنی زمان زیادی طول می‌کشد تا گرم شود و به تبع بعد از آن سرد شود. این موضوع باعث شده است که اطراف کعبه که مردم برای اجرای مناسک حج باید به دور آن بچرخند از سنگ مرمر استفاده شده تا زیر آفتاب سوزان مکه، ظرفیت گرمایی بالا آن از زود گرم شدن آن قسمت‌ها جلوگیری کند.
مزایای سنگ مرمر
- کاربرد وسیع در ساخت وسایل تزیینی
- کاملا صیقل پذیر و چشم نواز
- ساب پذیری بالا(ایجاد نقش بر روی سنگ)
- خاصیت عبور نور(استفاده در طراحی داخلی)
- تنوع رنگی بسیار در بازار
- ظرفیت گرمایی منحصر به فرد
عیوب سنگ مرمر
- ریز نور آفتاب و شرایط بد کِدِر می‌شود
- در برابر اسید آسیب پذیر است(حضور کلسیم)
- در مقابل رطوبت در دراز مدت دچار تغییر و فرسایش می‌شود.
رنگهای سنگ مرمر
سنگ مرمر خالص به رنگ سفید و شفاف است و البته به صورت خالص به ندرت یافت می شود. عناصر و ناخالصی‌هایی مثل آلومینیوم، اکسید آهن، منیزیم و… باعث تنوع رنگی می شود. وجود ناخالصی های اکسید آهن می‌تواند سنگ مرمر را به رنگهای قهوه ای، زرد، قرمز، نارنجی و صورتی در بیاورد. اگر اکسید آهن به اصطلاح آبدار باشد، رنگ مرمر بیشتر به سمت قهوه‌ای و یا زرد می‌رود. اگرچه هم اکسید آهن بی آب و با مقادیری منگنز و مواد زغالی باشد، رنگ سنگ مرمر کبود، خاکستری و سیاه می‌شود. سرپانتین هم سنگ مرمر را معمولا به رنگ سبز متمایل می‌کند. خاک رس یکی از موادی است، که باعث تغییر رنگ سنگ مرمر به خاکستری می شود. البته میزان ناخالصی ها و عناصر در کمرنگی یا پررنگی این مرمرها موثر و تاثیرگذار است.
کاربردهای سنگ مرمر
سنگ مرمر دارای خصوصیات جالب و منحصر به فرد است، که آن را به کالایی ارزشمند تبدیل کرده است. در صنایع مختلف سنگ مرمر جز مواد اولیه آن صنعت قرار می‌گیرد. در زیر به بررسی چند مورد از آن می‌پردازیم:
ساختمان‌سازی
از زمان‌های قدیم این سنگ در ساخت بناها و کاخِ شاهان و در اماکن مذهبی بسیار زیاد مورد استفاده قرار می‌گرفت. تاج‌محل، یکی از زیباترین محل‌های احداث شده با سنگ مرمر است که سنگ مرمر بساری در آن استفاده شده است. ظاهر زیبا و شفاف و خاصیت فقط پذیری و همچنین پیش خوری مناسب این سنگ را به یکی از ابزار کاربردی ساختمان‌های امروزی تبدیل کرده است می‌توان در ساخت و تزئین دیوارهای داخلی و خارجی منازل دکوراسیون پوشش کف پله ها راهروها و کف حیاط استفاده کرد و کاربرد دارد.
مجسمه سازی
شفافیت و درخشندگی سنگ مرمر باعث شده، تا در صنعت مجسمه سازی هم مورد استفاده قرار گیرد. خاصیت صاف بودن، صیقل پذیری بالا و همچنین تیشه خوری و تراش دادن راحت، آن را به یکی از موارد و مواد مهم در این صنعت تبدیل کرده است.
کشاورزی
سنگ مرمر چون از دگرگونی سنگ آهک به دست می‌آید، وقتی در داخل کوره حرارت می‌بیند به اکسید کلسیم تبدیل می‌شود، که همان آهک است. این ترکیب در کشاورزی بر روی خاک‌هایی ریخته می‌شود که خاصیت اسیدی آن‌ها زیاد شده باشد و به اصطلاح اسیدیته خاک را کاهش می‌دهد. ترکیب کردن کودهای شیمیایی با این ترکیب به بالا بردن بازدهی خاک و محصولات آن کمک می‌کند.
انواع سنگ مرمر
مهم‌ترین و با کیفیت‌ترین سنگ مرمرهای خالص در سه نقطه در جهان وجود دارند که دو تا از مهم‌ترین آن‌ها واقع در ایران است . نقطه سوم هم در کشور ایتالیا است. بهترین معادن سنگ مرمر در کل دنیا در دو کشور ایران و ایتالیا قرار دارند، که از نظر تنوع رنگ‌ها ایران جایگاه بالاتری از ایتالیا دارد.
تفاوت سنگ مرمر و سنگ مرمریت
سنگ مرمر از خانواده سنگ های دگرگون شده، سنگ آهک است. این اتفاق وقتی سنگ آهک که تحت فشار زیاد در عمق زمین و حرارت زیاد است می‌افتد. ولی سنگ مرمریت از خانواده سنگ‌های رسوبی (سنگ آهک) است و تفاوت این دو سنگ در نوع شکل‌گیری آن‌هاست.