تمامی انسان‌ها و موجودات به دنبال یک چیز می‌گردند و آن زیبایی است. با پیشرفت‌های گوناگون در تمامی صنایع و زندگی روزمره، انسان‌ها برای بهتر شدن شکل ظاهری همیشه بدنبال نوآوری‌های تازه بودند. یکی از ساخته‌های دست بشر به زبان ساده‌تر، سازه‌ها و ساختمان‌های امروزی است. برای پوشش و زیبایی ساختمان‌ها از سنگ، برای نماسازی و نماکاری استفاده می‌شود. در زیر به بررسی یکی از سنگ‌های پرکاربرد و زیبای صنعت ساختمان، یعنی سنگ تراورتن می‌پردازیم.
پیدایش و مواد تشکیل دهنده سنگ تراورتن
سنگ تراورتن با زیبایی مثال‌زدنی خودش و با مقاومت خوبی که دارد، و به دلیل صرفه اقتصادی آن بسیار کاربردی در صنعت ساختمان‌سازی است. این سنگ جز سنگ‌های آهکی شناخته می‌شود. سنگ تراورتن از رسوبات رودخانه‌ها، دریاها، آب‌های سرد و داغ درون غارها و چشمه‌ها در دل این خاک به وجود امده است. درصد بالایی از ترکیبات عناصر مختلف مثل استالاکتیت، استاگمتیت و کلسیم دارا است. سنگ تراورتن در رنگ‌های لیمویی، قهوه‌ای، زرد، قرمز، خاکستری، سیاه و سفید یافت می‌شوند. در بعضی از مکان‌ها با رگه‌های زیبا که از ته نشین شدن رسوبات در بین سنگ‌ها است، زیبایی خاصی به این نوع سنگ داده است. این رسوبات از عناصر کلسیم، آهن و ناخالصی‌هایی است که در آب محلول است. البته میزان روشن‌تر یا تیره‌تر بودن آن منوط به میزان محلولیت آن‌ها در آب است.
خاصیت سنگ تراورتن
یکی از خواص خوب این سنگ عایق بودن در برابر دما و صوت است. که دلیل آن وجود حفره‌های متخلخل داخل سنگ است. این حفره‌ها باعث افزایش استحکام سنگ به این دلیل می‌شود که، با نفوذ سیمان در حفره‌های سنگ استحکام سنگ‌های نصب شده روی دیوارهافزایش چشمگیری می‌یابد. ما این تخلخل را مدیون گازهای موجود در آب‌های زیرزمینی که منبع اصلی پیدایش و رسوب‌گذاری این سنگ است، هستیم. درحقیقت این گازها هستند که مانع به وجود آمده یک توده سنگ فشرده‌شده می‌شود.
مزایای سنگ تراورتن
- بیشتر موارد استفاده از این سنگ در مناطق گرمسیر است که از خاصیت خنک ماندن این سنگ‌ها است.
- از لحاظ اقتصادی بیشتر رنگ‌های این سنگ با قیمت ارزان و به صرفه است.
- سنگ تراورتن در برابر لغزش مقاوم ست و این به دلیل تخلخل در بافت آن است.
- ظاهر شیک و لوکس یکی از مزایای خوب و منحصر به فرد این سنگ است.
- پایداری رنگ‌ها و کم رنگ نشدن در این سنگ از مزیت‌های غیرقابل انکارش اس.
معایب سنگ تراورتن
- در سنگ تراورتن یکنواختی رنگ و طرح برای متراژهای خیلی زیاد، به چشم نمی‌خورد.
- میزان جذب آب در این سنگ بالاست و در برابر سرما مقاومت پایینی دارند و اگر دمای محیط به دمای انجماد برسد فوری این سنگ خورد می‌شود.
- قیمت بسیار بالای بعضی از طرح ها به خاطر یکنواختی و یکدست بودن حفرها است.
کاربرد سنگ تراورتن
دلیل کاربرد فراوان از سنگ‌های تراورتن علاوه بر رنگ‌های خاص و بی‌نظیرش با توجه به رسوبات، شکل ظاهری خاص این سنگ‌هاست که به خود می‌گیرند. این رسوبات به صورت لایه‌های نازک و باریک بعزن به شکل منظم و یا نامنظم است. شباهت به بافت چوبی که در آن رگه‌ای نمی‌بینیم، شکل ظاهری این سنگ را خاص و بی‌نظیر کرده است. تراورتن جز سنگ‌های نرم و خوش برش است، و این موضوع باعث تقاضای بالای آن در بازار است. موارد استفاده از این سنگ بیشتر در نماهای روکار بیرونی و داخلی و همچنین سنگ فرش است. مقاومت این سنگ از سنگ مرمر هم بیشتر است. علت آن سوراخ های موجود در سنگ تراورتن است که انقباض و انبساط بر روی آن تأثیری ندارد. معمولاً از این سنگ برای مکان‌هایی مثل آشپزخانه، حمام، دستشویی و توالت پیشنهاد نمی‌شود. همانطور که در بالا اشاره شد این سنگ در برابر آب مقاومت چندانی ندارد.
محبوبیت تراورتن
دلایل زیادی برای محبوبیت این سنگ ساختمانی وجود دارد، که این کالا با وجود یک سری معایب همچنان خواهان و مشتری دارد. سنگ تراورتن با مقاومت بالا، زیبایی ظاهری منحصر به فرد، صیقل پذیری و تنوع رنگی بسیار زیاد و… به پرمصرف‌ترین سنگ به کار گرفته شده در نمای بیرونی ساختمان‌ها تبدیل شده است. یکی از دلایل دیگر محبوبیت این سنگ به نقش عایقی آن که مقاومت در برابر سروصدا، سرما و گرما است. ما این مزیت‌ها را مدیون حفره‌های درونی این سنگ هستیم. سنگ تراورتن حتی در سنگ فرش‌های خیابان و کنار استخر هم کاربرد دارد و دلیل منحصر به فرد این موضوع جلوگیری از لیز خوردن هستیم. این سنگ با وجود سطح ناصاف خود باعث ایجاد اصطکاک در شرایط جوی مختلف می‌شود و ایمنی محیطی در خیابان و استخر را به طور نسبی افزایش می‌دهد. وجود حفره‌ها و فضاهای داخلی باعث کاهش چگالی این سنگ می‌شود، که چگالی پایین از بهترین مزایایی این نوع محصولات است. البته در بعضی از موارد هم این سنگ‌ها بدون حفره هم هستند و این فضاها با رزین پر شده و به دست مشتریان خاص خود می‌رسند.
موارد پرکاربرد سنگ تراورتن
این سنگ به بخش عمده‌ای در میان نمای ساختمانی در داخل کشور را دارد، و بیشتر در نماهای کلاسیک و رومی قابل استفاده هستند. در داخل کشور کمتر در فضای داخلی از این محصول استفاده می‌شود، و زیاد در این بخش رایج نیست. سنگ تراورتن یکی از محبوب ترین سنگ‌ها در تولید مصنوعات سنگی و معماری فضای درونی شهر‌ها را برای ساختار زیبایی شناختی داراست. قابلیت تیشه‌خوری خوب سنگ تراورتن به طراحان این امکان را می‌دهد که فضای معماری گذشته و کلاسیک را به راحتی اجرا کنند
نگهداری و شستشوی آن
یکی از موضوعات قابل بحث در مورد سنگ تراورتن قابلیت شستوشوی راحت و بی دردسر این سنگ است. راحتی در شست‌وشو با مواد شوینده قابل دسترس در بازار خیال مصرف‌کنندگان را راحت کرده است. به طوری که در سال با شستوشوی یک بار هم این سنگ طراوت و زیبایی خود را حفظ می‌کند. این سنگ را می‌شود به راحتی با روغن‌های ساده، براق کرد و صیقل داد. یکی از امتیازهای مهم این سنگ قابلیت سندبلاست این محصول است که به راحتی و با کمترین هزینه انجام می‌شود، که این موضوع باعث شادابی و غیر یکنواختی ظاهری آن است.